10.1.05
Φερνάντο.
Κάποιος που γράφει με ψευδώνυμο, επίμονα, χωρίς να ξέρει αν θα τον διαβάσει ποτέ κανείς.
*
Αν σου θυμίζει λιγάκι μπλογκ και μπλόγκερ, τότε ο Φερνάντο Πεσσόα υπήρξε ο ιδανικός μπλόγκερ. Πορτογάλος. Δεν ζει. Όσο ζούσε δημοσίευσε ελάχιστα κείμενα, τα περισσότερα με ψευδώνυμο. Μετά θάνατον οι κληρονόμοι ανακάλυψαν ένα μπαούλο γεμάτο χαρτιά. Μεταξύ αυτών και τα γραπτά ενός Μπερνάρντο Σοάρες. Βοηθού λογιστή. Κατοίκου Λισσαβόνας. Ο Σοάρες, με μοναδικό αναγνώστη τον Φερνάντο, έγραφε, κομματάκι-κομματάκι, από το 1913 έως το 1935, τη χρονιά που πέθανε ο Πεσσόα, «έναν απολογισμό της καθημερινότητας», μια «συλλογή εντυπώσεων, εμπειριών, καταγραφών των αισθήσεων, φιλοσοφικών στοχασμών». Για πρώτη φορά τα κείμενα συναρμολογήθηκαν και εκδόθηκαν, 47 χρόνια μετά το θάνατο του συγγραφέα, το 1982, με τίτλο «Το Βιβλίο της Ανησυχίας». Όσο ζούσε ο ψευδώνυμος Πεσσόα ήθελε απλά τα κείμενα του να υπάρχουν στον κυβερνοχώρο που διέθετε η εποχή του: ένα σκονισμένο μπαούλο.
*
Απόσπασμα:
«Θεωρώντας ότι κερδίζω πολύ λίγα, ένας φίλος, μέτοχος σε μια εταιρεία ευημερούσα χάρις στις δοσοληψές της με τις κρατικές υπηρεσίες, μου είπε μια μέρα: “Σοάρες σας εκμεταλλεύονται”. Η φράση αυτή μου θύμισε πράγματι αυτό που είμαι, αλλά καθώς στη ζωή όλους μας μάς εκμεταλλεύεται κάποιος, αναρωτιέμαι αν δεν είναι καλύτερα να σε εκμεταλλεύεται ο υφασματέμπορος Βάσκες [στην επιχείρηση του είναι βοηθός λογιστή ο Σοάρες] παρά η ματαιοδοξία, η δόξα, ο θυμός, η ζήλια ή το ανέφικτο.»
*
Να σου πω ότι σήμερα το βιβλίο θεωρείται (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
*
Συνειρμικά σκέφτομαι κάποιον που θα μπορούσε επίσης να ήταν ιδανικός μπλόγκερ. Δικός μας αυτός. Πάνος Θεοδωρίδης τ’ όνομα του. Αν εκεί που λέει άπαντα βάλεις μπλογκ θα καταλάβεις:
«Εκείνο το βράδυ [...] διδάχτηκα ότι τα δικά μου άπαντα έπρεπε να έχουν τίτλο το Μεταλλείο. Χώρος που περιέχει πολύτιμα μέταλλα και σκωρίες, λιθοριπές και αγραμμάδες, αφεντικά και εργάτες, χρήματα και προσφάι, ερπετά και πουλάκια, βουνό και θάλασσα.»
Το ‘χω ξαναβάλει αυτό το απόσπασμα. Μη με ρωτήσεις τι είναι οι αγραμμάδες ή οι λιθοριπές. Έψαξα αλλά δεν το βρήκα. Καταλαβαίνεις το πνεύμα.
*
Πλάκα θα είχε να μεταφραστεί ο όρος μπλογκ με την λέξη το μεταλλείο. «Πάλι σκουριές έβγαλα σήμερα από το μεταλλείο του...»
*
Το «βιβλίο της ανησυχίας» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εξάντας, «ολοκληρωμένη» έκδοση δύο τόμων, σε μετάφραση Μαρίας Παπαδήμα. Έχουν προηγηθεί δύο άλλοι εκδοτικοί οίκοι με αποσπάσματα απ’ το βιβλίο. Το απόσπασμα του Θεοδωρίδη είναι από το βιβλίο του «Η δεξιά ερωμένη». [δεξιά=επιδέξια].
*
Comments:
Σε πρόλαβα...
(Άσε που έβαλα και τον Καγιάμ... διπλή η ιεροσυλία.)
Η μετάφραση του Εξάντα σε κάτι χάνει, αλλά δεν το έχω εντοπίσει ακόμα...
(Άσε που έβαλα και τον Καγιάμ... διπλή η ιεροσυλία.)
Η μετάφραση του Εξάντα σε κάτι χάνει, αλλά δεν το έχω εντοπίσει ακόμα...
Τα σύντομα βιβλία έχουν έναν αέρα πιο μοντέρνο. Σε βάζουν ταχύτερα στο κλίμα του Πεσσόα. Εγώ όμως προτιμώ την ολοκληρωμένη έκδοση. Λίγο κουραστική, αλλά με κάνει να αισθάνομαι πιο άνετα ως αναγνώστης. Δεν διακρίνω (για την ώρα) κάποιο πρόβλημα στην μετάφραση. Να προσθέσω ότι η δίτομη έκδοση δεν μ' αρέσει από τυποτεχνική άποψη. Απ' αυτήν την άποψη οι "εκδόσεις των φίλων" είχαν κάνει πολύ καλύτερη δουλειά.
*
Δημοσίευση σχολίου
*
