25.4.08
Τέσσερις επιφυλλίδες.
"Η πιο πικρή και δυνατή αυτοπροσωπογραφία του Καραβάτζο αποτυπώνεται στο κεφάλι του Γολιάθ που κρατά κομμένο ο Δαβίδ: ο νεκρός ζωγράφος έχει μια τρύπα στο μέτωπο... Ο τρόπος με τον οποίο αυτοπροσωπογραφούνται οι Ευαγγελιστές δεν απέχει πολύ."
Εν πάση περιπτώσει, ο Ιησούς γεννήθηκε σ' έναν κόσμο με κουλτούρα γραπτού κειμένου: στις συναγωγές ξετυλιγόταν η Γραφή κι ενδέχεται πρώτοι οι Χριστιανοί να ποντάρισαν στη λαϊκότητα του καινούριου, τότε, βιβλίου... Οι διηγήσεις για τη ζωή και τη διδασκαλία του σχεδόν αμέσως πρέπει να παροχετεύτηκαν σε κείμενα, οι μαθητές του παρήγαγαν κείμενα, οι μαθητές των μαθητών επίσης, καθώς κι εκείνοι που καθ' οδόν τούς αντέκρουαν - κι αυτή η συγκεχυμένη βιβλιοθήκη στο άδυτο των αδύτων του Χριστιανισμού αναμοχλεύτηκε, άνθησε, φυλλορρόησε, υπέστη κριτικές, αποστάξεις, ανακατατάξεις, ώσπου καταστάλαξε, αιώνες αργότερα, ο Κανόνας [...]
*
«μάτην φωνούν οι αλέχτορες την εθισμένην ώρα:
δεν ξεδιαλύνουν τα σκοτάδια, φως δεν έρχεται»...
[...]
«Γυναίκες ήσαν, και βαθύχρωμοι πανσέδες
οι νύχτες τους»
[...]
Αλλ' αν το παιγνίδι αμβλύνει κι αυτό για λίγο το δρέπανο του θανάτου και μ' ακούς, τότε, όπου και να 'σαι, Τάκη Παπατσώνη, καλή Ανάσταση!
*
[...] ο κόσμος, που βαδίζοντας σιγόψελνε, το αντελήφθη εξαρχής (και σωστά) ως απόθεμα οδύνης και αυταπάτης, παρηγοριάς και οιμωγών, ως καμβά εν ολίγοις, που πάνω του, κάθε απαράλλακτο χρόνο, επί αιώνες, όλη τη νύχτα κι ώς το ξημέρωμα της Μεγάλης Παρασκευής, στολίζοντας με λουλούδια τον Επιτάφιο, κάθε γριά κεντούσε κι άλλη φιλολογική εκδοχή, γιατί έκλαιγε άλλον πεθαμένο («έέέέραναν τον τάφο, αχ παιδάκι μου» - «σσστ!») [...] και τα θυμάμαι αυτά ολοκάθαρα αφού ξεροστάλιαζα κάπου εκεί, αλλά μου διαφεύγει το πού συνέβαιναν και πότε ακριβώς: 13 μέρες και κάτι αιώνες πιο πίσω, αναμφιβόλως...
*
*
Πρώτη
Δεύτερη
Τρίτη
Τέταρτη
*
Εν πάση περιπτώσει, ο Ιησούς γεννήθηκε σ' έναν κόσμο με κουλτούρα γραπτού κειμένου: στις συναγωγές ξετυλιγόταν η Γραφή κι ενδέχεται πρώτοι οι Χριστιανοί να ποντάρισαν στη λαϊκότητα του καινούριου, τότε, βιβλίου... Οι διηγήσεις για τη ζωή και τη διδασκαλία του σχεδόν αμέσως πρέπει να παροχετεύτηκαν σε κείμενα, οι μαθητές του παρήγαγαν κείμενα, οι μαθητές των μαθητών επίσης, καθώς κι εκείνοι που καθ' οδόν τούς αντέκρουαν - κι αυτή η συγκεχυμένη βιβλιοθήκη στο άδυτο των αδύτων του Χριστιανισμού αναμοχλεύτηκε, άνθησε, φυλλορρόησε, υπέστη κριτικές, αποστάξεις, ανακατατάξεις, ώσπου καταστάλαξε, αιώνες αργότερα, ο Κανόνας [...]
*
«μάτην φωνούν οι αλέχτορες την εθισμένην ώρα:
δεν ξεδιαλύνουν τα σκοτάδια, φως δεν έρχεται»...
[...]
«Γυναίκες ήσαν, και βαθύχρωμοι πανσέδες
οι νύχτες τους»
[...]
Αλλ' αν το παιγνίδι αμβλύνει κι αυτό για λίγο το δρέπανο του θανάτου και μ' ακούς, τότε, όπου και να 'σαι, Τάκη Παπατσώνη, καλή Ανάσταση!
*
[...] ο κόσμος, που βαδίζοντας σιγόψελνε, το αντελήφθη εξαρχής (και σωστά) ως απόθεμα οδύνης και αυταπάτης, παρηγοριάς και οιμωγών, ως καμβά εν ολίγοις, που πάνω του, κάθε απαράλλακτο χρόνο, επί αιώνες, όλη τη νύχτα κι ώς το ξημέρωμα της Μεγάλης Παρασκευής, στολίζοντας με λουλούδια τον Επιτάφιο, κάθε γριά κεντούσε κι άλλη φιλολογική εκδοχή, γιατί έκλαιγε άλλον πεθαμένο («έέέέραναν τον τάφο, αχ παιδάκι μου» - «σσστ!») [...] και τα θυμάμαι αυτά ολοκάθαρα αφού ξεροστάλιαζα κάπου εκεί, αλλά μου διαφεύγει το πού συνέβαιναν και πότε ακριβώς: 13 μέρες και κάτι αιώνες πιο πίσω, αναμφιβόλως...
*
Μια διαταραχή της όρασης, που αποκαλύπτει απλώς την αδυναμία μας να δούμε στο έργο τέχνης οποιοδήποτε ίχνος αλήθειας, ερμηνεύεται, καιρό τώρα, σαν τεκμήριο καινούριας κι απολύτως συμβατής προς το «πνεύμα της εποχής» οξυδέρκειας: Ετσι, μπορεί π.χ. να μην καταλαβαίνουμε τίποτα αν σταθούμε μπροστά σ' έναν πίνακα του Καραβάτζο· η τυφλότητά μας όμως αυτή εκδηλώνεται σαν ικανότητα να εστιάσουμε λίγο πιο πίσω από την εικόνα, στα προσχέδια και τις αλλαγές που μας αποκαλύπτει η υπέρυθρη ανάγνωσή της, ή λίγο πιο μπροστά, στο καρτελάκι με την τιμή η οποία ορίζει τη θέση της εικόνας στο Χρηματιστήριο Εργων Τέχνης.
*
Πρώτη
Δεύτερη
Τρίτη
Τέταρτη
*
Comments:
Τόσο όμορφα και εύστοχα κείμενα, που βρέθηκα ξανά στο πνεύμα της Μ.Παρασκευής.
και τι ωραίο αυτό που ο ιστορικός Χριστός αποτυπώνεται στα εγκώμια....
(αλλά ο άνθρωπος της νέας τάξης θέλει φωτογραφία να δει, όπως άλλοτε ο Θωμάς τον τύπον των ήλων...)
Δημοσίευση σχολίου
και τι ωραίο αυτό που ο ιστορικός Χριστός αποτυπώνεται στα εγκώμια....
(αλλά ο άνθρωπος της νέας τάξης θέλει φωτογραφία να δει, όπως άλλοτε ο Θωμάς τον τύπον των ήλων...)
